ہر چند کہ رنگ و روی زیباست مرا

ہر چند کہ رنگ و روی زیباست مرا

چون لالہ رخ و چو سرو بالاست مرا

معلوم نشد کہ در طرب خانہ خاک

نقاش ازل بہر چہ آراست مرا

٭٭٭

چون عہدہ نمی شود کسی فردا را

چون عہدہ نمی شود کسی فردا را

حالی خوش دار این دل پر سودا را

می نوش بہ ماہتاب ای ماہ کہ ما

بسیار بگردد و نیابد ما را

٭٭٭

چون در گذرم بہ بادہ شویید مرا

چون در گذرم بہ بادہ شویید مرا

تلقین ز شراب ناب گویید مرا

خواہید بہ روز حشر یابید مرا

از خاک در میکدہ جویید مرا

٭٭٭

چندان بخورم شراب کاین بوی شراب

چندان بخورم شراب کاین بوی شراب

آید ز تراب چون روم زیر تراب

گر بر سر خاک من رسد مخموری

از بوی شراب من شود مست و خراب

٭٭٭

بر لوح نشان بودنی ہا بودہ است

بر لوح نشان بودنی ہا بودہ است

پیوستہ قلم ز نیک و بد فرسودہ است

در روز ازل ہر آن چہ بایست بداد

غم خوردن و کوشیدن ما بیہودہ است

٭٭٭

ای چرخ فلک خرابی از کینہ تست

ای چرخ فلک خرابی از کینہ تست

بیدادگری پیشہ دیرینہ تست

وی خاک اگر سینہ تو بشکافند

بس گوہر قیمتی کہ در سینہ تست

٭٭٭

چون چرخ بکام یک خردمند نگشت

چون چرخ بکام یک خردمند نگشت

خواہی تو فلک ہفت شمُر خواہی ہشت

چون باید مرد و آرزوہا ہمہ ہشت

چو مور خورد بہ گور و چہ گرگ بہ دشت

٭٭٭

اجزای پیالہ ای کہ در ہم پیوست

اجزای پیالہ ای کہ در ہم پیوست

بشکستن آن روا نمی دارد مست

چندین سر و ساق نازنین و کف دست

از مہر کہ پیوست و بہ کین کہ شکست

٭٭٭

می خور کہ بہ زیر گل بسی خواہی خفت

می خور کہ بہ زیر گل بسی خواہی خفت

بی مونس و بی رفیق و بی ہمدم و جفت

زنہار بہ کس مگو تو این راز نہفت

ہر لالہ کہ پژمرد نخواہد بشکفت

٭٭٭

می خوردن و شاد بودن آیین منست

می خوردن و شاد بودن آیین منست

فارغ بودن ز کفر و دین؛ دین منست

گفتم بہ عروس دہر کابین تو چیست

گفتا دل خرم تو کابین من است

٭٭٭

مہتاب بہ نور دامن شب بشکافت

مہتاب بہ نور دامن شب بشکافت

می نوش دمی خوش تر از این نتوان یافت

خوش باش و بیندیش کہ مہتاب بسی

اندر سر گور یک بہ یک خواہد تافت

٭٭٭

از منزل کفر تا بہ دین یک نفس است

از منزل کفر تا بہ دین یک نفس است

وز عالم شک تا بہ یقین یک نفس است

این یک نفس عزیز را خوش میدار

کز حاصل عمر ما ہمین یک نفس است

٭٭٭

شادی بطلب کہ حاصل عمر دمی است

شادی بطلب کہ حاصل عمر دمی است

ہر ذرہ ز خاک کیقبادی و جمی است

احوال جہان و اصل این عمر کہ ہست

خوابی و خیالی و فریبی و دمی است

٭٭٭

این کہنہ رباط را کہ عالم نام است

این کہنہ رباط را کہ عالم نام است

آرامگہ ابلق صبح و شام است

بزمی است کہ واماندہ صد جمشید است

گوریست کہ خوابگاہ صد بہرام است

٭٭٭

آن قصر کہ بہرام درو جام گرفت

آن قصر کہ بہرام درو جام گرفت

آہو بچہ کرد و رو بہ آرام رفت

بہرام کہ گور می گرفتی ہمہ عمر

دیدی کہ چگونہ گور بہرام گرفت؟

٭٭٭

ہر ذرہ کہ بر روی زمینی بودہ است

ہر ذرہ کہ بر روی زمینی بودہ است

خورشید رخی زہرہ جبینی بودہ است

گرد از رخ آستین بہ آزرم افشان

کان ہم رخ خوب نازنینی بودہ است

٭٭٭

امروز کہ نوبت جوانی من است

امروز کہ نوبت جوانی من است

می نوشم از آن کہ کامرانی من است

عیبم نکنید گرچہ تلخ است خوش است

تلخ است از آن کہ زندگانی من است

٭٭٭

بسیار بگشتیم بہ گرد در و دشت

بسیار بگشتیم بہ گرد در و دشت

اندر ہمہ آفاق بگشتیم بگشت

کس را نشنیدیم کہ آمد زین راہ

راہی کہ برفت ، راہرو باز نگشت

٭٭٭

ای بی خبران شکل مجسم ہیچ است

ای بی خبران شکل مجسم ہیچ است

وین طارم نہ سپہر ارقم ہیچ است

خوش باش کہ در نشیمن کون و فساد

وابستہ یک دمیم و آن ہم ہیچ است

٭٭٭

دنیا دیدی و ہر چہ دیدی ہیچ است

دنیا دیدی و ہر چہ دیدی ہیچ است

و آن نیز کہ گفتی و شنیدی ہیچ است

سرتاسر آفاق دویدی ہیچ است

و آن نیز کہ در خانہ خزیدی ہیچ است

٭٭٭

چون نیست ز ہر چہ ہست جز باد بدست

چون نیست ز ہر چہ ہست جز باد بدست

چون ہست ز ہر چہ ہست نقصان و شکست

انگار کہ ہست ہر چہ در عالم نیست

پندار کہ نیست ہر چہ در عالم ہست

٭٭٭

تا کی ز چراغ مسجد و دود کنشت؟

تا کی ز چراغ مسجد و دود کنشت؟

تا کی ز زیان دوزخ و سود بہشت؟

رو بر سر لوح بین کہ استاد قضا

اندر ازل آن چہ بودنی است ، نوشت

٭٭٭

دوری کہ در آمدن و رفتن ماست

دوری کہ در آمدن و رفتن ماست

او را نہ نہایت نہ بدایت پیداست

کس می نزند دمی درین معنی راست

کاین آمدن از کجا و رفتن بہ کجاست

٭٭٭

تا چند زنم بہ روی دریا ہا خشت

تا چند زنم بہ روی دریا ہا خشت

بیزار شدم ز بت پرستان و کنشت

خیام کہ گفت دوزخی خواہد بود

کہ رفت بہ دوزخ و کہ آمد ز بہشت

٭٭٭

نیکی و بدی کہ در نہاد بشر است

نیکی و بدی کہ در نہاد بشر است

شادی و غمی کہ در قضا و قدر است

با چرخ مکن حوالہ کاندر رہ عقل

چرخ از تو ہزار بار بیچارہ تر است

٭٭٭

ابر آمد و زار بر سر سبزہ گریست

ابر آمد و زار بر سر سبزہ گریست

بی بادہ گلرنگ نمی شاید زیست

این سبزہ کہ امروز تماشاگہ ماست

تا سبزہ خاک ما تماشاگہ کیست

٭٭٭

گویند بہشت عدن با حور خوش است

گویند بہشت عدن با حور خوش است

من می گویم کہ آب انگور خوش است

این نقد بگیر و دست از آن نسیہ بدار

کاواز دہل برادر از دور خوش است

٭٭٭

چون آمدنم بہ من نبد روز نخست

چون آمدنم بہ من نبد روز نخست

وین رفتن بی مراد عزمی ست درست

بر خیز و میان ببند ای ساقی چست

کاندوہ جہان بہ می فرو خواہم شست

٭٭٭

ساقی غم من بلند آوازہ شدہ است

ساقی غم من بلند آوازہ شدہ است

سرمستی من برون ز اندازہ شدہ است

با موی سپید سر خوشم کز می تو

پیرانہ سرم بہار دل تازہ شدہ است

٭٭٭

از من رمقی بسعی ساقی ماندہ است

از من رمقی بسعی ساقی ماندہ است

وز صحبت خلق بی وفایی ماندہ است

از بادہ دوشین قدحی بیش نماند

از عمر ندانم کہ چہ باقی ماندہ است

٭٭٭

من ہیچ ندانم کہ مرا آن کہ سرشت

من ہیچ ندانم کہ مرا آن کہ سرشت

از اہل بہشت کرد یا دوزخ زشت

جامی و بتی و بربطی بر لب کشت

این ہر سہ مرا نقد و ترا نسیہ بہشت

٭٭٭

چون ابر بہ نوروز رخ لالہ بشست

چون ابر بہ نوروز رخ لالہ بشست

برخیز و بہ جام بادہ کن عزم درست

کاین سبزہ کہ امروز تماشاگہ تست

فردا ہمہ از خاک تو بر خواہ د رست

٭٭٭

ہر سبزہ کہ بر کنار جویی رستہ است

ہر سبزہ کہ بر کنار جویی رستہ است

گویی ز لب فرشتہ خویی رستہ است

پا بر سر ہر سبزہ بہ خواری ننہی

کان سبزہ ز خاک لالہ رویی رستہ است

٭٭٭

گویند کہ دوزخی بود عاشق و مست

گویند کہ دوزخی بود عاشق و مست

قولی است خلاف دل در آن نتوان بست

گر عاشق و مست دوزخی خواہد بود

فردا باشد بہشت ہمچون کف دست

٭٭٭

این کوزہ چو من عاشق زاری بودہ است

این کوزہ چو من عاشق زاری بودہ است

در بند سر زلف نگاری بودہ است

این دستہ کہ بر گردن او می بینی

دستی است کہ بر گردن یاری بودہ است

٭٭٭

دارندہ چو ترکیب طبایع آراست

دارندہ چو ترکیب طبایع آراست

از بہر چہ او فکندش اندر کم و کاست

گر نیک آمد شکستن از بہر چہ بود

ور نیک نیامد این صور ، عیب کراست

٭٭٭

این بحر وجود آمدہ بیرون ز نہفت

این بحر وجود آمدہ بیرون ز نہفت

کس نیست کہ این گوہر تحقیق بسفت

ہر کس سخنی از سر سودا گفتہ است

زان روی کہ ہست کس نمی داند گفت

٭٭٭

دل سر حیات اگر کماہی دانست

دل سر حیات اگر کماہی دانست

در مرگ ہم اسرار الہی دانست

امروز کہ با خودی ندانستی ہیچ

فردا کہ ز خود روی چہ خواہی دانست

٭٭٭

گردون نگری ز قد فرسودہ ماست

گردون نگری ز قد فرسودہ ماست

جیحون اثری ز اشک آلودہ ماست

دوزخ شرری ز رنج بیہودہ ماست

فردوس دمی ز وقت آسودہ ماست

٭٭٭

فصل گل و طرف جویبار و لب کشت

فصل گل و طرف جویبار و لب کشت

با یک دو سہ دلبری حور سرشت

پیش آر قدح کہ بادہ نوشان صبوح

آسودہ ز مسجدند و فارغ ز بہشت

٭٭٭

بر چہرہ گل نسیم نوروز خوش است

بر چہرہ گل نسیم نوروز خوش است

در صحن چمن روی دل افروز خوش است

از دی کہ گذشت ہر چہ گویی خوش نیست

خوش باش و زدی مگو کہ امروز خوش است

٭٭٭

ساقی ، گل و سبزہ بس طربناک شدہ است

ساقی ، گل و سبزہ بس طربناک شدہ است

دریاب کہ ہفتہ دگر خاک شدہ است

می نوش و گلی بچین کہ تا در نگری

گل خاک شدہ است سبزہ خاشاک شدہ است

٭٭٭

چون لالہ بہ نوروز قدح گیر بہ دست

چون لالہ بہ نوروز قدح گیر بہ دست

با لالہ رخی اگر ترا فرصت ہست

می نوش بہ خرمی کہ این چرخ کبود

ناگاہ ترا چو خاک گرداند پَست

٭٭٭

دوران جہان بی می و ساقی ہیچ است

دوران جہان بی می و ساقی ہیچ است

بی زمزمہ نای عراقی ہیچ است

ہر چند در احوال جہان می نگرم

حاصل ہمہ عشرت است و باقی ہیچ است

٭٭٭

امروز ترا دسترس فردا نیست

امروز ترا دسترس فردا نیست

و اندیشہ فردات بہ جز سودا نیست

ضایع مکن این دم ار دلت بیدار است

کاین باقی عمر را بقا پیدا نیست

٭٭٭

می در کف من نہ کہ دلم در تابست

می در کف من نہ کہ دلم در تابست

وین عمر گریز پای چون سیمابست

دریاب کہ آتش جوانی آبست

ہش دار کہ بیداری دولت خواب است

٭٭٭

می نوش کہ عمر جاودانی این است

می نوش کہ عمر جاودانی این است

خود حاصلت از دور جوانی این است

ہنگام گل و مل است و یاران سرمست

خوش باش دمی کہ زندگانی اینست

٭٭٭

با بادہ نشین کہ ملک محمود این است

با بادہ نشین کہ ملک محمود این است

وز چنگ شنو کہ لحن داود این است

از آمدہ و رفتہ دگر یاد مکن

حالی خوش باش زانکہ مقصود این است

٭٭٭

بنگر ز جہان چہ طرف بر بستم ؟ ہیچ

بنگر ز جہان چہ طرف بر بستم ؟ ہیچ

وز حاصل عمر چیست در دستم ؟ ہیچ

شمع طربم ولی چو بنشستم ہیچ

من جام جمم ولی چو بشکستم ہیچ

٭٭٭

چون عمر بسر رسد چہ بغداد و چہ بلخ

چون عمر بسر رسد چہ بغداد و چہ بلخ

پیمانہ چو پر شود چہ شیرین و چہ تلخ

خوش باش کہ بعد از من و تو ماہ بسی

از سلخ بغرہ آید از غرہ بسلخ

٭٭٭

ہر گہ کہ بنفشہ جامہ در رنگ زند

ہر گہ کہ بنفشہ جامہ در رنگ زند

در دامن گل باد صبا چنگ زند

ہشیار کسی بود کہ با سیمبری

می نوشد و جام بادہ بر سنگ زند

٭٭٭

زان پیش کہ نام تو ز عالم برود

زان پیش کہ نام تو ز عالم برود

می خور کہ چو می بدل رسد غم برود

بگشای سر زلف بتی بند بہ بند

زان پیش کہ بند بندت از ہم برود

٭٭٭

اکنون کہ ز خوشدلی بجز نام نماند

اکنون کہ ز خوشدلی بجز نام نماند

یک ہمدم پختہ جز می خام نماند

دست طرب از ساغر می باز مگیر

امروز کہ در دست بجز جام نماند

٭٭٭

افسوس کہ نامہ جوانی طی شد

افسوس کہ نامہ جوانی طی شد

وان تازہ بہار زندگانی طی شد

حالی کہ ورا نام جوانی گفتند

معلوم نشد کہ او کی آمد کی شد

٭٭٭

افسوس کہ سرمایہ ز کف بیرون شد

افسوس کہ سرمایہ ز کف بیرون شد

در پای اجل بسی جگر ہا خون شد

کس نامد از آن جہان کہ پرسم از وی

کاحوال مسافران دنیا چون شد

٭٭٭

چون روزی و عمر بیش و کم نتوان کرد

چون روزی و عمر بیش و کم نتوان کرد

خود را بہ کم و بیش دژم نتوان کرد

کار من و تو چنان کہ رای من و توست

از موم بدست خویش ہم نتوان کرد

٭٭٭

فردا علم نفاق طی خواہم کرد

فردا علم نفاق طی خواہم کرد

با موی سپید قصد می خواہم کرد

پیمانہ عمر من بہ ہفتاد رسید

این دم نکنم نشاط کی خواہم کرد

٭٭٭

عمرت تا کی بہ خودپرستی گذرد

عمرت تا کی بہ خودپرستی گذرد

یا در پی نیستی و ہستی گذرد

می خور کہ چنین عمر کہ غم در پی اوست

آن بہ کہ بخواب یا بہ مستی گذرد

٭٭٭

ای بس کہ نباشیم و جہان خواہد بود

ای بس کہ نباشیم و جہان خواہد بود

نی نام ز ما و نہ نشان خواہد بود

زین پیش نبودیم و نبد ہیچ خلل

زین پس چو نباشیم ہمان خواہد بود

٭٭٭

تا زہرہ و مہ در آسمان گشت پدید

تا زہرہ و مہ در آسمان گشت پدید

بہتر ز می ناب کسی ہیچ ندید

من در عجبم ز می فروشان کایشان

زین بہ کہ فروشند چہ خواہند خرید

٭٭٭

آن کس کہ زمین و چرخ افلاک نہاد

آن کس کہ زمین و چرخ افلاک نہاد

بس داغ کہ او بر دل غمناک نہاد

بسیار لب چو لعل و زلفین چو مشک

در طبل زمین و حقہ خاک نہاد

٭٭٭

تا خاک مرا بہ قالب آمیختہ اند

تا خاک مرا بہ قالب آمیختہ اند

بس فتنہ کہ از خاک بر انگیختہ اند

من بہتر از این نمی توانم بودن

کز بوتہ مرا چنین برون ریختہ اند

٭٭٭

امشب می جام یک منی خواہم کرد

امشب می جام یک منی خواہم کرد

خود را بہ دو جام می غنی خواہم کرد

اول سہ طلاق عقل و دین خواہم کرد

پس دختر رز را بہ زنی خواہم کرد

٭٭٭

چون مردہ شوم خاک مرا گم سازید

چون مردہ شوم خاک مرا گم سازید

احوال مرا عبرت مردم سازید

خاک تن من بہ بادہ آغشتہ کنید

وز کالبدم خشت سر خم سازید

٭٭٭

آورد بہ اضطرارم اول بہ وجود

آورد بہ اضطرارم اول بہ وجود

جز حیرتم از حیات چیزی نفزود

رفتیم بہ اکراہ و ندانیم چہ بود

زین آمدن و بودن و رفتن مقصود

٭٭٭

دیدم بسر عمارتی مردی فرد

دیدم بسر عمارتی مردی فرد

کو گِل بلگد می زد و خوارش می کرد

وان گِل بہ زبان حال با او می گفت

ساکن، کہ چو من بسی لگد خواہی خورد

٭٭٭

این قافلہ عمر عجب می گذرد

این قافلہ عمر عجب می گذرد

دریاب دمی کہ با طرب می گذرد

ساقی غم فردای حریفان چہ خوری

پیش آر پیالہ را کہ شب می گذرد

٭٭٭

روزیست خوش و ہوا نہ گرم است و نہ سرد

روزیست خوش و ہوا نہ گرم است و نہ سرد

ابر از رخ گلزار ہمی شوید گرد

بلبل بہ زبان پہلوی با گل زرد

فریاد ہمی زند کہ می باید خورد

٭٭٭

گویند بہشت و و حور عین خواہد بود

گویند بہشت و و حور عین خواہد بود

وآنجا می ناب و انگبین خواہد بود

گر ما می و معشوقہ گزیدیم چہ باک

آخر نہ بہ عاقبت ہمین خواہد بود

٭٭٭

گویند بہشت و حور و کوثر باشد

گویند بہشت و حور و کوثر باشد

جوی می و شیر و شہد و شکر باشد

پر کن قدح بادہ و بر دستم نِہ

نقدی ز ہزار نسیہ بہتر باشد

٭٭٭

یاران بموافقت چو دیدار کنید

یاران بموافقت چو دیدار کنید

باید کہ ز دوست یاد بسیار کنید

چون بادہ خوشگوار نوشید بہ ہم

نوبت چو بہ ما رسد نگون سار کنید

٭٭٭

روزی کہ نہال عمر من کندہ شود

روزی کہ نہال عمر من کندہ شود

و اجزام یکدگر پراکندہ شود

گر زانکہ صراحئی کنند از گل من

حالی کہ ز بادہ پراکنی زندہ شود

٭٭٭

آنان کہ اسیر عقل و تمییز شدند

آنان کہ اسیر عقل و تمییز شدند

در حسرت ہست و نیست ناچیز شدند

رو باخبرا تو آب انگور گزین

کان بی خبران بغورہ میویز شدند

٭٭٭

عالم اگر از بہر تو می آرایند

عالم اگر از بہر تو می آرایند

مگر ای بدان کہ عاقلان نگرایند

بسیار چو تو روند و بسیار آیند

بربادی نصیب خویش کت بربایند

٭٭٭

یاران موافق ہمہ از دست شدند

یاران موافق ہمہ از دست شدند

در پای اجل یکان یکان پست شدند

بودیم بہ یک شراب در مجلس عمر

یک دور ز ما پیشترَک مست شدند

٭٭٭

یک قطرہ آب بود و با دریا شد

یک قطرہ آب بود و با دریا شد

یک ذرہ خاک و با زمین یکتا شد

آمد شدن تو اندرین عالم چیست؟

آمد مگسی پدید و ناپیدا شد

٭٭٭

آن بی خبران کہ در معنی سفتند

آن بی خبران کہ در معنی سفتند

در چرخ بہ انواع سخن ہا گفتند

آگہ چو نگشتند بر اسرار جہان

اول ز نخی زدند و آخر خفتند

٭٭٭

اجرام کہ ساکنان این ایوانند

اسباب تردد خردمندانند

ہان تا سررشتہ خرد گم نکنی

کانان کہ مدبرند سرگردانند

٭٭٭

آنان کہ محیط فضل و آداب شدند

آنان کہ محیط فضل و آداب شدند

در جمع کمال شمع اصحاب شدند

رہ زین شب تاریک نبردند بہ روز

گفتند فسانہ ای و در خواب شدند

٭٭٭

از آمدنم نبود گردون را سود

از آمدنم نبود گردون را سود

وز رفتن من جاہ و جلالش نفزود

وز ہیچکسی نیز دو گوشم نشنود

کاین آمدن و رفتنم از بہر چہ بود

٭٭٭

افلاک کہ جز غم نفزایند دگر

افلاک کہ جز غم نفزایند دگر

ننہند بہ جا تا نربایند دگر

ناآمدگان اگر بدانند کہ ما

از دہر چہ می کشیم نایند دگر

٭٭٭

چون حاصل آدمی در این جای دو در

چون حاصل آدمی در این جای دو در

جز درد دل و دادن جان نیست دگر

خرم دل آن کہ یک نفس زندہ نبود

و آسودہ کسی کہ خود نزاد از مادر

٭٭٭

با یار چو آرمیدہ باشی ہمہ عمر

با یار چو آرمیدہ باشی ہمہ عمر

لذات جہان چشیدہ باشی ہمہ عمر

ہم آخر کار رحلتت خواہد بود

خوابی باشد کہ دیدہ باشی ہمہ عمر

٭٭٭

در دایرہ سپہر ناپیدا غور

در دایرہ سپہر ناپیدا غور

می نوش بہ خوشدلی کہ دوراست بجور

نوبت چو بدور تو رسد آہ مکن

جامی است کہ جملہ را چشانند بہ دور

٭٭٭

وقت سحر است خیز ای مایہ ناز

وقت سحر است خیز ای مایہ ناز

نرمک نرمک بادہ خور و چنگ نواز

کانہا کہ بجایند نپایند کسی

و آن ہا کہ شدند کس نمیآید باز

٭٭٭

ای دل چو حقیقت جہان ہست مجاز

ای دل چو حقیقت جہان ہست مجاز

چندین چہ بری خواری ازین رنج دراز

تن را بہ قضا سپار و با درد بساز

کاین رفتہ قلم ز بہر تو ناید باز

٭٭٭

ما لعبتگانیم و فلک لعبت باز

ما لعبتگانیم و فلک لعبت باز

از روی حقیقتی نہ از روی مجاز

یک چند درین بساط بازی کردیم

رفتیم بہ صندوق عدم یک یک باز

٭٭٭

از جملہ رفتگان این راہ دراز

از جملہ رفتگان این راہ دراز

باز آمدہ ای کو کہ بہ ما گوید باز

ہان بر سر این دو راہہ از سوی نیاز

چیزی نگذاری کہ نمی آیی باز

٭٭٭

می پرسیدی کہ چیست این نقش مجاز

می پرسیدی کہ چیست این نقش مجاز

گر بر گویم حقیقتش ہست دراز

نقشی است پدید آمدہ از دریایی

و آنگاہ شدہ بہ قعر آن دریا باز

٭٭٭

ای پیر خردمند پگہ تر بر خیز

ای پیر خردمند پگہ تر بر خیز

وان کودک خاک بیز را بنگر تیز

پندش دہ و گو کخ نرم نرمک می بیز

مغز سر کیقباد و چشم پرویز

٭٭٭

لب بر لب کوزہ بردم از غایت آز

لب بر لب کوزہ بردم از غایت آز

تا زو طلبم واسطہ عمر دراز

لب بر لب من نہاد و می گفت بہ راز

می خور کہ بدین جہان نمی آیی باز

٭٭٭

مرغی دیدم نشستہ بر بارہ توس

مرغی دیدم نشستہ بر بارہ توس

در چنگ گرفتہ کلہ کیکاوس

با کلہ ہمی گفت کہ افسوس افسوس

کو بانگ جرس ہا و کجا نال ہ کوس

٭٭٭

جامی است کہ عقل آفرین می زندش

جامی است کہ عقل آفرین می زندش

صد بوسہ ز مہر بر جبین می زندش

این کوزہ گر دہر چنین جام لطیف

می سازد و باز بر زمین می زندش

٭٭٭

در کارگہ کوزہ گری بودم دوش

در کارگہ کوزہ گری بودم دوش

دیدم دو ہزار کوزہ گویا و خموش

ہر یک بہ زبان حال با من گفتند

کو کوزہ گر و کوزہ خر و کوزہ فروش

٭٭٭

خیام اگر ز بادہ مستی خوش باش

خیام اگر ز بادہ مستی خوش باش

با لالہ رخی اگر نشستی خوش باش

چون عاقبت کار جہان نیستی است

انگار کہ نیستی چو ہستی خوش باش

٭٭٭

ایام زمانہ از کسی دارد ننگ

ایام زمانہ از کسی دارد ننگ

کو در غم ایام نشیند دلتنگ

می خور تو در آبگینہ با نالہ چنگ

ز آن پیش کہ آبگینہ آید بر سنگ

٭٭٭

صبح است دمی بر می گلرنگ زنیم

صبح است دمی بر می گلرنگ زنیم

وین شیشہ نام و ننگ بر سنگ زنیم

دست از امل دراز خود باز کشیم

در زلف دراز و دامن چنگ زنیم

٭٭٭

من بی می ناب زیستن نتوانم

من بی می ناب زیستن نتوانم

بی بادہ کشید بار تن نتوانم

من بندہ آن دمم کہ ساقی گوید

یک جام دگر بگیر و من نتوانم

٭٭٭

در پای اجل چو من سرافکندہ شوم

در پای اجل چو من سرافکندہ شوم

وز بیخ امید عمر برکندہ شوم

زینہار گلم بجز صراحی نکنید

باشد کہ ز بوی می دمی زندہ شوم

٭٭٭

ای صاحب فتوا ز تو پر کارتریم

ای صاحب فتوا ز تو پر کارتریم

با این ہمہ مستی ز تو ہشیار تریم

تو خون کسان خوری و ما خون رزان

انصاف بدہ کدام خونخوار تریم؟

٭٭٭

چون نیست مقام ما درین دہر مقیم

چون نیست مقام ما درین دہر مقیم

پس بی می و معشوق خطایی است عظیم

تا کی ز قدیم و محدث امیدم و بیم

چون من رفتم جہان چہ محدث چہ قدیم

٭٭٭

گر من ز می مغانہ مستم ہستم

گر من ز می مغانہ مستم ہستم

گر کافر و گبر و بت پرستم ہستم

ہر طایفہ ای بمن گمانی دارد

من زان خودم چنان کہ ہستم ہستم

٭٭٭

این چرخ فلک کہ ما در او حیرانیم

این چرخ فلک کہ ما در او حیرانیم

فانوس خیال از او مثالی دانیم

خورشید چراغ دان و عالم فانوس

ما چون صوریم کاندر او گردانیم

٭٭٭

تا دست بہ اتفاق بر ہم نزنیم

تا دست بہ اتفاق بر ہم نزنیم

پایی ز نشاط بر سر ہم نزنیم

خیزیم و دمی زنیم پیش از دم صبح

کاین صبح بسی دمد کہ ما دم نزنیم

٭٭٭

من ظاہر نیستی و ہستی دانم

من ظاہر نیستی و ہستی دانم

من باطن ہر فراز و پستی دانم

با این ہمہ از دانش خود شرمم باد

گر مرتبہ ای ورای مستی دانم

٭٭٭

یک چند بہ کودکی بہ استاد شدیم

یک چند بہ کودکی بہ استاد شدیم

یک چند ز استادی خود شاد شدیم

پایان سخن شنو کہ ما را چہ رسید

چون آب بر آمدیم و چون باد شدیم

٭٭٭

بر مفرش خاک خفتگان می بینم

بر مفرش خاک خفتگان می بینم

در زیر زمین نہفتگان می بینم

چندان کہ بہ صحرای عدم می نگرم

ناآمدگان و رفتگان می بینم

٭٭٭

ای دوست بیا تا غم فردا نخوریم

ای دوست بیا تا غم فردا نخوریم

وین یکدم عمر را غنیمت شمریم

فردا کہ ازین دیر کہن در گذریم

با ہفت ہزار سالگان سر بسریم

٭٭٭

اسرار ازل را نہ تو دانی و نہ من وین حرف معما نہ تو خوانی ونہ من

اسرار ازل را نہ تو دانی و نہ من

وین حرف معما نہ تو خوانی ونہ من

ہست از پس پردہ گفتگوی من و تو

چون پردہ برافتد نہ تو مانی و نہ من

٭٭٭

گاویست بر آسمان قرین پروین

گاویست بر آسمان قرین پروین

گاویست دگر نہفتہ در زیر زمین

گر بینایی چشم حقیقت بگشا

زیر و زبر دو گاو مشتی خر بین

٭٭٭

گر بر فلکم دست بدی چون یزدان

گر بر فلکم دست بدی چون یزدان

برداشتمی من این فلک را ز میان

از نو فلک دگر چنان ساختمی

کازادہ بکام دل رسیدی آسان

٭٭٭

رندی دیدم نشستہ بر خنگ زمین

رندی دیدم نشستہ بر خنگ زمین

نہ کفر و نہ اسلام و نہ دنیا و نہ دین

نی حق نہ حقیقت نہ شریعت نہ یقین

اندر دو جہان کرا بود زہرہ این

٭٭٭

بر خیز و مخور غم جہان گذران

بر خیز و مخور غم جہان گذران

خوش باش و دمی بہ شادمانی گذران

در طبع جہان اگر وفایی بودی

نوبت بہ تو خود نیامدی از دگران

٭٭٭

از تن چو برفت جان پاک من و تو

از تن چو برفت جان پاک من و تو

خشتی دو نہند بر مغاک من و تو

و آنگہ برای خشت گور دگران

در کالبدی کشند خاک من و تو

٭٭٭

از آمدن و رفتن ما سودی کو

از آمدن و رفتن ما سودی کو

وز تار وجود عمر ما پودی کو

در چنبر چرخ جان چندین پاکان

می سوزد و خاک می شود دودی کو

٭٭٭

می خور کہ فلک بہر ہلاک من و تو

می خور کہ فلک بہر ہلاک من و تو

قصدی دارد بہ جان پاک من و تو

در سبزہ نشین و می روشن می خور

کاین سبزہ بسی دمد ز خاک من و تو

٭٭٭

بردار پیالہ و سبو ای دل جو

بردار پیالہ و سبو ای دل جو

برگرد بگرد سبزہ زار و لب جو

کاین چرخ بسی قد بتان مہرو

صد بار پیالہ کرد و صد بار سبو

٭٭٭

آن قصر کہ بر چرخ ہمی زد پہلو

آن قصر کہ بر چرخ ہمی زد پہلو

بر درگہ او شہان نہادندی رو

دیدیم کہ بر کنگرہ اش فاختہ ای

بنشستہ ہمی گفت کہ کوکو کوکو؟

٭٭٭

از درس علوم جملہ بگریزی بہ

از درس علوم جملہ بگریزی بہ

واندر سر زلف دلبر آویزی بہ

زآن پیش کہ روزگار خونت ریزد

تو خون قنینہ در قدح ریزی بہ

٭٭٭

تا کی غم آن خورم کہ دارم یا نہ

تا کی غم آن خورم کہ دارم یا نہ

وین عمر بہ خوشدلی گذارم یا نہ

پر کن قدح بادہ کہ معلومم نیست

کاین دم کہ فرو برم برآرم یا نہ

٭٭٭

دنیا بمراد راندہ گیر آخر چہ

دنیا بمراد راندہ گیر آخر چہ

وین نامہ عمر خواندہ گیر آخر چہ

گیرم کہ بکام دل بماندی صد سال

صد سال دگر بماندہ گیر آخر چہ

٭٭٭

بنگر ز صبا دامن گل چاک شدہ

بنگر ز صبا دامن گل چاک شدہ

بلبل ز جمال گل طربناک شدہ

در سایہ گل نشین کہ بسیار این گل

از خاک بر آمدہ است و در خاک شدہ

٭٭٭

از آمدن بہار و از رفتن دی

از آمدن بہار و از رفتن دی

اوراق وجود ما ہمی گردد طی

می خور، مخور اندوہ کہ گفتہ است حکیم

غم ہای جہان چو زہر و تریاقش می

٭٭٭

تن زن چو بزیر فلک بی باکی

تن زن چو بزیر فلک بی باکی

می نوش چو در جہان آفت ناکی

چون اول و آخرت بہ جز خاکی نیست

انگار کہ بر خاک نہ ای در خاکی

٭٭٭٭٭٭

تشکر: القلم لائبریری

تدوین اور ای بک کی تشکیل: اعجاز عبید